مسئله ایمان یکی از جنجالی‌ترین مفاهیمی است که در جهان اسلام بر سر آن نزاع‌های بسیاری میان دانشمندان فرقه‌های مختلف اسلامی به دلیل برداشت‌ها و قرائت‌های گوناگونی که از ماهیت این مساله شده است رخ داده است.
ایمان در لغت از ریشه أمن گرفته شده است و در اصطلاح فقهاء شیعه معانی متفاوتی را شامل می‌شود که این نوشتار تنها به بررسی احکام مترتب بر ایمان از منظر فقه شیعه می‌پردازد.
ایمان در فقه شامل دو موضوع می‌شود. عامه مردم ایمان را به معنای اسلام و برخی دیگر ایمان را اخص از اسلام دانسته و گفته‌اند ایمان در فقه به معنای قبول داشتن امامت ائمه ^ می‌باشد. و از این جهت احکامی را که مترتب بر ایمان از منظر فقه امامیه می‌باشد برداشت شده که شامل قضاوت، شهادت، اجتهاد، نایب حج، قبولی اعمال، موذن، اعتکاف و … می‌باشد.
هنگام بحث از ایمان در حقوق موضوعه نیز به مواردی از جمله قضاوت و شهادت بر می‌خوریم که شرط ایمان را از صفات این موارد برشمرده و تأکید کرده است به گونه‌ای که ماده قانونی برای هر یک لحاظ داشته است.